5 điều cần biết về vi khuẩn Salmonella

Salmonella là loại vi khuẩn đường ruột không hình thành bào tử, kém đề kháng với điều kiện bên ngoài và bị phá hủy trong quá trình tiệt trùng bằng phương pháp Pasteur hoặc đun nấu thực phẩm.

Tuy nhiên, Salmonella có thể sót trong một thời gian dài ở các thực phẩm khô, ướp lạnh…. Bệnh gây ra từ loại vi khuẩn này được gọi là bệnh nhiễm khuẩn Salmonella, gây khó chịu cho dạ dày – ruột, sốt và đau quặn bụng.

1. Vi khuẩn salmonella là gì?

Salmonella là một loại vi khuẩn có thể gây bệnh cho bạn. Ở Hoa Kỳ, Salmonella là tác nhân lây nhiễm cho khoảng 1,35 triệu người mỗi năm. Chúng có tác động nghiêm trọng hơn đối với những người già, trẻ nhỏ hoặc đã bị bệnh. Căn bệnh này đưa hàng nghìn người đến bệnh viện mỗi năm, đôi khi nguy hiểm đến tính mạng.

Salmonella không gây bệnh cho tất cả những ai bị vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể. Trẻ em dưới 5 tuổi có nhiều khả năng mắc bệnh này nhất và khoảng 1/3 số trường hợp xảy ra ở trẻ em từ 4 tuổi trở xuống. Trẻ không được bú sữa mẹ có nhiều khả năng mắc bệnh này hơn. Một số loại thuốc làm giảm axit dạ dày cũng có thể làm tăng khả năng nhiễm trùng.

2. Nguồn lây nhiễm Salmonella

Bạn thường bị nhiễm khuẩn salmonella khi ăn hoặc uống thứ gì đó có vi khuẩn trong đó. Salmonella phổ biến hơn trong thực phẩm từ động vật, như trứng, thịt bò và gia cầm. Nhưng đất hoặc nước cũng có thể làm ô nhiễm trái cây và rau quả. Ngoài ra, Salmonella có thể được lây nhiễm từ thực phẩm này sang thực phẩm khác bằng tay hoặc dao, thớt, đĩa và các dụng cụ nhà bếp khác. Không những thế, bạn có thể bị nhiểm trùng nếu không nấu chín một số loại thức ăn đủ kỹ.

Thực phẩm dễ bị nhiễm Salmonella:

– Thực phẩm có nguồn gốc từ động vật: Thịt tươi sống, thịt gia cầm, trứng, sữa…

– Thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao, nhiều nước.

– Các thực phẩm chế biến không đảm bảo an toàn, không có chế độ bảo quản phù hợp, sữa không được tiệt trùng đúng cách…

– Nguồn nước bị nhiễm khuẩn.

Một số nguyên nhân dưới đây có thể khiến bữa ăn của bạn dễ nhiễm khuẩn hơn:

1. Môi trường bị ô nhiễm: Vi sinh vật từ đất, nước, không khí, dụng cụ và các vật dụng khác nhiễm vào thực phẩm.

2. Thiếu vệ sinh trong quá trình chế biến, vệ sinh cá nhân không đảm bảo (tay người chế biến không sạch, người lành mang trùng…): Điều này làm nhiễm vi khuẩn vào thực phẩm.

3. Do bản thân thực phẩm:

– Thịt sống, thịt gia cầm và hải sản: Phân có thể dính vào thịt gia cầm trong quá trình giết mổ, hải sản cũng có thể chứa nguồn lây khi sống trong môi trường nước ô nhiễm.

– Sữa và các sản phẩm sữa chưa tiệt trùng: Sữa và các sản phẩm sữa chưa tiệt trùng có thể bị nhiễm khuẩn Salmonella. Trong khi đó, quá trình thanh trùng có thể loại bỏ vi khuẩn có hại, bao gồm cả Salmonella.

– Trái cây và rau củ: Rau củ quả tươi, đặc biệt là giống nhập khẩu có thể bị nhiễm khuẩn Salmonella trong quá trình chăm bón hoặc sơ chế làm sạch bằng nước.

– Trứng sống hoặc nấu chưa chín: Mặc dù lớp vỏ trứng có khả năng bảo vệ phần bên trong khỏi sự nhiễm bẩn nhưng gia cầm nhiễm bệnh vẫn có thể đẻ ra trứng chứa vi khuẩn Salmonella (tồn tại trước khi vỏ được hình thành). Đây chính là nguồn lây khi con người ăn phải.

3. Triệu chứng nhiễm khuẩn salmonella

Nếu bị nhiễm salmonella, bạn thường bịtiêu chảy, sốt và co thắt dạ dày. Bạn cũng có thể bị đau đầu, buồn nôn và nôn. Các triệu chứng thường bắt đầu từ 6 giờ đến 6 ngày sau khi nhiễm bệnh và kéo dài 4-7 ngày. Bạn thường cảm thấy dễ chịu hơn trong khoảng một tuần, mặc dù có thể mất vài tháng để việc đi tiêu của bạn trở lại bình thường. Đôi khi nhiễm trùng lây lan đến máu, xương, khớp, não hoặchệ thần kinh của bạn và gây ra các triệu chứng lâu dài, ảnh hưởng đến những cơ quan đó.

Hãy liên hệ với bác sĩ nếu bạn nhận thấy một trong những dấu hiệu sau:

• Đi ngoài ra máu
• Tiêu chảy kèm theo sốt hơn 39 độ C;
• Tiêu chảy không thuyên giảm sau 3 ngày;
• Các dấu hiệu mất nước như khô miệng, lượng nước tiểu ít và cảm thấy chóng mặt khi bạn đứng;
• Nôn nhiều.

Tuy nhiên, nhiều loại vi trùng và bệnh tật có thể gây ra các triệu chứng điển hình của nhiễm khuẩn salmonella. Để xác nhận có bị mắc bệnh này hay không, bác sĩ sẽ gửi một mẫu phân tích dịch ruột của bạn đến phòng thí nghiệm. Sau đó, sẽ áp dụng các kĩ thuật xét nghiệm để kiểm tra sự tồn tại của chúng. Nếu bạn bị ốm nặng, bác sĩ có thể yêu cầu bạn làm thêm các xét nghiệm để xác định chính xác loại vi khuẩn.

4. Bạn nên làm gì nếu nhiễm salmonella?

Nếu vẫn cảm thấy sức khỏe ổn, bạn nên thường xuyên uống nhiều nước và nghỉ ngơi để hồi phục hoàn toàn trong vòng 1 tuần. Nhưng nếu tiêu chảy quá nặng, bạn có thể phải đến bệnh viện để truyền dịch qua đường tĩnh mạch và các phương pháp điều trị khác. Bạn có thể cần phải gọi cho bác sĩ để loại trừ các vấn đề khác nếu bạn có nhiều triệu chứng và bạn không chắc chắn rằng nguyên nhân do vi khuẩn.

Ngoài ra, mặc dù salmonella là do vi khuẩn gây ra, nhưng thuốc kháng sinh không giúp phục hồi nhanh hơn trừ khi hệ thống miễn dịch của bạn yếu hoặc nhiễm trùng đã xâm nhập vào máu. Trong nhiều trường hợp, điều trị bằng thuốc kháng sinh có thể kéo dài thời gian bạn nhiễm vi khuẩn và làm tăng khả năng bị bệnh lại do nhiễm trùng tương tự.

Trẻ sơ sinh hoặc trẻ nhỏ có nhiều khả năng mắc các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng do vi khuẩn salmonella. Bạn cũng có nhiều khả năng bị biến chứng hơn nếu:

• Có vấn đề về miễn dịch do bệnh tật (như HIV);
• Dùng thuốc suy giảm hệ thống miễn dich của bạn;
• Bị bệnh  hồng cầu lưỡi liềm;
• Uống thuốc để kiểm soát axit dạ dày;
• Có vấn đề về lá lách.

Trong những trường hợp này, bác sĩ có thể đề nghị dùng thuốc kháng sinh để giúp ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng nhất.

5. Phòng chống nhiễm salmonella như thế nào?

Để hạn chế việc lây nhiễm salmonella từ những tác nhân bên ngoài, bạn nên rửa tay sau khi chơi với động vật. Trẻ em dưới 5 tuổi không nên chạm vào động vật có khả năng mang vi khuẩn salmonella như rùa, ếch, gà hoặc thằn lằn. Không ăn uống xung quanh những con vật này hoặc khu vực sinh sống của chúng. Đưa thú cưng của bạn đến bác sĩ thú y để kiểm tra sức khỏe thường xuyên.

Bạn nên làm theo các mẹo sau để giảm tỷ lệ nhiễm khuẩn từ thực phẩm:

• Không ăn trứng, thịt hoặc gia cầm nấu chưa chín;
• Để thịt chưa nấu chín tránh xa thức ăn đã được chế biến sẵn;
• Rửa kỹ tất cả các bề mặt bếp, dao và các dụng cụ khác sau khi sử dụng;
• Bảo quản thực phẩm ngay trong tủ lạnh hoặc tủ đông trong vòng 1 – 2 giờ, ngay cả khi thực phẩm mới được chế biến.

Tóm lại, Salmonella là một loại vi trùng có thể gây chứng bệnh ở đường tiêu hóa của người. Tuy hiếm xảy ra nhưng tác hại của vi khuẩn có thể truyền từ ruột sang máu và đến những nơi khác trong cơ thể. Do đó, để phòng ngừa vi khuẩn gây bệnh, mọi người cần giữ gìn vệ sinh xung quanh nơi ở và làm việc.