Atiso đỏ có tác dụng gì? 15 công dụng của atiso đỏ với sức khỏe

Atiso đỏ không chỉ là một loại rau mà còn là một vị thuốc rất hữu hiệu cho cuộc sống. Vậy atiso đỏ có tác dụng gì và cách sử dụng như thế nào, hãy cùng tìm hiểu qua bài viết sau nhé.

Giới thiệu atiso đỏ

Atiso đỏ (hay còn gọi là Bụp giấm) có tên khoa học là Hibiscus sabdariffa L., có nguồn gốc từ châu Phi. Atiso đỏ thuộc họ Bông, thích hợp với vùng á nhiệt đới và ôn đới.

Tại Việt Nam có nhiều nơi trồng atiso đỏ để lấy hoa. Hoa atiso đỏ thường được chế biến thành nhiều loại sản phẩm, vị chua ngọt của hoa kích thích vị giác và có tác dụng tốt đối với sức khỏe.

Mô tả đặc điểm atiso đỏ

Atiso đỏ là cây thân thảo sống hàng năm, cao khoảng 1.5 – 2 m, thân cây vươn thẳng và có màu tím nhạt, bóng. Lá cây hình trứng, to, mọc so le, phiến lá có răng nhỏ, mép đều, dài từ 50 – 80 cm.

Hoa  mọc ở nách lá, hoa nhỏ, màu đỏ, hầu như không có cuống. Tràng hoa màu vàng hồng hoặc tím, đôi khi màu trắng. Đài hoa hợp nhất, có lông nhỏ, đầu hoa nhọn và đều. Thời gian ra hoa từ tháng 7 – tháng 10.

Phân biệt atiso đỏ và atiso xanh

Atiso xanh có tên khoa học là Cynara scolymus, thuộc họ Cúc, cao khoảng 1 – 2 m, thân cây có lông phủ bên ngoài. Hoa atiso xanh chỉ mọc ở ngọn, hoa to, có lông tơ, hoa màu tím hoặc xanh lục.

Thành phần hóa học

Lá đài của atiso đỏ chứa các thành phần hóa học phổ biến như:

• Protein.
• Axit tan trong nước như axit hibiscus, axit citric, axit tartaric.
• Chất có tính kháng sinh như clorid hibiscin, gossypetin.

Trong hoa atiso đỏ có chứa: flavonoid, flavonol glucosid hibiscitrin, gossypitrin, hibiscetin, sabdartrin,…

Các thành phần khác có thể bắt gặp trong quả atiso đỏ bao gồm: vitaminC, anthocyanin, gossypetin,

Bộ phận sử dụng

Atiso đỏ không chỉ là một loại rau mà còn là một vị thuốc rất hữu hiệu cho cuộc sống. Đây là một loại cây đặc biệt vì tất cả các bộ phận từ lá, thân, rễ và hoa đều có dược tính và có giá trị dinh dưỡng cao:

• Làm thực phẩm: thường dùng phần đế hoa và phần nách lá bắc.
• Làm thuốc: thường dùng phổ biến là bộ phận lá, hoa, sau đó là thân, rễ.

Tác dụng của atiso đỏ đối với sức khỏe

Tác dụng chống oxy hóa

Atiso đỏ rất giàu chất chống oxy hoá như anthocyanin, beta caroten, vitamin C. Các chất chống oxy hóa tiêu diệt các phân tử tự do có hại trong cơ thể gây ra các bệnh như tiểu đường, tim mạch, ung thư,… từ đó giúp phòng ngừa các bệnh tật.

Chống lão hóa

Trong atiso đỏ chứa có chứa flavonoid là thành phần có đặc tính chống lão hoá và giúp duy trì vẻ ngoài trẻ trung. Hàm lượng flavonoid trong atiso đỏ là 12% ở đài hoa và 5 – 6% ở lá.

Ngoài ra, các flavonoid còn đóng vai trò là chất xúc tác ngăn chặn các phản ứng oxy hóa nhờ vào khả năng tạo phức với các ion kim loại. Vì vậy, flavonoid có tác dụng bảo vệ cơ thể như ngăn ngừa xơ vữa động mạch, tai biến …

Tăng cường hoạt động miễn dịch

Atiso đỏ rất giàu vitamin C, do đó rất hiệu quả trong việc tăng cường và kích thích hoạt động miễn dịch, phòng ngừa cảm cúm, cảm lạnh, táo bón và nhiễm trùng bàng quang.

Giúp kháng khuẩn, chống viêm

Một số nghiên cứu đã chứng minh đặc tính chống viêm của cây atiso đỏ, liên quan đến sự phát triển của nhiều bệnh như hen suyễn, bệnh Alzheimer, viêm khớp dạng thấp, ung thư. Sử dụng atiso đỏ có thể mang lại tác dụng chống viêm có lợi.

Hỗ trợ tiêu hóa

Atiso đỏ chứa inulin đây là một loại chất xơ có tác dụng thúc đẩy vi khuẩn ruột có lợi, giảm nguy cơ mắc một số loại ung thư ruột kết, giảm táo bón và tiêu chảy.

Chiết xuất trong atiso cũng có thể giúp giảm bớt những khó chịu về tiêu hóa như đầy hơi, buồn nôn và ợ nóng.

Ngoài ra, cynarin có trong cây giúp kích thích sản xuất mật, tạo điều kiện thuận lợi cho nhu động ruột và cải thiện quá trình tiêu hóa một số chất béo.

Giảm đau kỳ kinh nguyệt

Sử dụng atiso đỏ thường xuyên có thể làm giảm đau bụng kinh và chuột rút. Ngoài ra, atiso đỏ cũng góp phần cân bằng nội tiết tố, giúp giảm các triệu chứng kinh nguyệt.

Hỗ trợ điều trị cao huyết áp

Bioflavonoids được tìm thấy nhiều trong atiso đỏ có tác động tích cực vào tác dụng ngăn ngừa gốc tự do và chống lão hóa. Đồng thời, hoạt chất này giúp ngăn chặn quá trình oxy hóa lipoprotein và điều hòa huyết áp.

Sử dụng thường xuyên chúng là một cách dễ dàng để hạ huyết áp một cách an toàn mà không cần dùng liều lượng lớn thuốc.

Tuy nhiên, vì chúng có thể hỗ trợ làm giảm huyết áp nên cần chú ý không dùng một lúc quá nhiều atiso đỏ hay dùng chung với thuốc hạ áp, vì điều này có thể gây hạ huyết áp quá mức.

Do đó chỉ sử dụng atiso đỏ với liều lượng phù hợp và nên có máy theo dõi huyết áp tại nhà để kiểm soát huyết áp.

Giảm cholesterol xấu và triglycerid

Sử dụng atiso đỏ thường xuyên có thể làm tăng cholesterol tốt, hạ cholesterol xấu và triglycerid trong máu qua đó giúp bảo vệ mạch máu khỏi bị tổn thương và bảo vệ cơ thể chống lại các bệnh về tim mạch như mỡ máu, xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim,…

Hỗ trợ điều trị tiểu đường

Atiso đỏ kích thích sản xuất insulin, giúp cơ thể chuyển hóa đường trong máu thành năng lượng. Do đó, việc sử dụng atiso đỏ rất có lợi trong việc hỗ trợ phòng ngừa và kiểm soát bệnh tiểu đường.

Bên cạnh việc dùng atiso, bạn cũng cần chú ý đến chế độ ăn uống khoa học, thường xuyên luyện tập thể dục thể thao để nâng cao sức khỏe và kiểm tốt đường huyết.

Giúp giảm cân, ngăn ngừa béo phì

Trong atiso đỏ có chứa chất hỗ trợ sản xuất enzym amylase, là một loại enzym giúp phân hủy tinh bột và đường, ngăn ngừa lượng calo dư thừa tích tụ trong cơ thể.

Sử dụng atiso sau bữa ăn có thể đẩy nhanh quá trình trao đổi chất của cơ thể và giúp đốt cháy chất béo. Đồng thời giúp cơ thể giảm lượng carbohydrate và hỗ trợ giảm cân.

Cung cấp chất điện giải

Atiso rất giàu chất điện giải thiết cho cơ thể, giúp duy trì cân bằng nồng độ pH của máu. Do đó, dùng atiso rất thích hợp để sử dụng sau khi tập luyện, lao động vất vả.

Hỗ trợ điều trị bệnh tim

Các đặc tính hỗ trợ điều trị bệnh tim của hoa atiso là do hoạt chất anthocyanin. Đây là một chất chống oxy hóa mạnh giúp điều trị bệnh về tim mạch, xơ vữa động mạch và bệnh về mắt.

Tốt cho gan

Nhờ vào thành phần flavonoid, atiso đỏ có tác dụng tăng các enzym giải độc, giúp chống độc, giảm tổn thương gan, cải thiện tình trạng gan nhiễm mỡ và bảo vệ chức năng gan.

Ngăn ngừa ung thư

Atiso đỏ rất giàu polyphenol, một nhóm hợp chất có đặc tính chống ung thư mạnh. Chiết xuất atiso đỏ có khả năng ức chế sự phát triển và xâm lấn của các tế bào ung thư miệng và ung thư máu.

Một nghiên cứu khác cũng chỉ ra rằng chiết xuất từ atiso có thể ức chế các tế bào ung thư dạ dày, ung thư tuyến tiền liệt, ung thư trực tràng.

Chống trầm cảm

Atiso đỏ chứa các vitamin và khoáng chất, bao gồm cả flavonoid có đặc tính chống trầm cảm. Sử dụng atiso có thể làm giảm lo lắng, đồng thời mang lại cảm giác khỏe khoắn cho cơ thể và tâm trí.

Lưu ý khi sử dụng hoa Atiso đỏ

Hoa Atiso đỏ vốn nhiều thành phần hợp chất tốt cho sức khỏe, giúp phòng ngừa bệnh tật, hỗ trợ giảm cân an toàn. Nhưng để đạt hiệu quả cho cao thì bạn lại cần dùng đúng cách, không nên lạm dụng một cách thái quá.

• Cho thêm chút đường với những người thường bị huyết áp thấp: Trường hợp có tiền tụt huyết áp thấp thì bạn nên uống trà Atiso cùng với một chút đường. Thời điểm uống lý tưởng là sau bữa ăn. Không nên dùng atiso chung với thuốc hạ huyết pá
• Phụ nữ mang thai hoặc còn cho con bú nên thận trọng: Đây là nhóm đối tượng cẩn thận trọng khi sử dụng bất kỳ sản phẩm nào. Vì thế, nếu đang trong giai đoạn mang thai hoặc cho con bú thì bạn hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng sản phẩm chế biến từ hoa Atiso
• Nếu dùng trà Atiso thì không nên sử dụng nước máy để pha: Nước máy đã qua xử lý dễ khiến trà Atiso bị nồng và chua hơn. Vậy nên khi dùng trà Atiso, bạn hãy ưu tiên dùng nước tinh khiết đun sôi thay vì nước máy để pha trà.
• Không nên dùng quá nhiều Atiso mỗi ngày: Dù là sản phẩm trà hay siro hoa Atiso thì bạn cũng không nên quá lạm dụng. Bởi nếu tiêu thụ quá tải thì gan đương nhiên phải hoạt động nhiều hơn.
• Sử dụng vào thời điểm phù hợp: Đối với trà hoa Atiso đỏ, thời điểm uống lý tưởng là sau bữa ăn. Bạn tuyệt đối không nên dùng hoa Atiso nếu bụng đang đói.
• Không dùng Atiso ngâm rượu nếu đang giảm cân: Trường hợp đang trong thời kỳ giảm cân, bạn không nên dùng hoa Atiso đỏ ngâm đường. Mà thay vào đó, bạn hãy dùng sản phẩm trà Atiso.
• Hoa atiso đỏ nhìn chung là an toàn và không có tác dụng phụ. Tác hại chỉ đến khi bạn dùng quá liều.
• Dùng quá liều viên bổ sung, cồn thuốc hoặc bột atiso đỏ có thể gây đau bụng, đầy hơi, táo bón, nôn mửa, tiểu đau, đau đầu, ù tai, đặc biệt có thể gây hại gan. Uống trà hoa atiso đỏ quá nhiều cũng có thể gây chóng mặt, mệt mỏi do sự tác động của nó lên huyết áp.
• Atiso đỏ có thể làm giảm tác dụng của thuốc chứa acetaminophen dùng giảm đau và hạ sốt, hoặc thuốc lợi tiểu hydrochlorothiazide dùng cho người bị huyết áp cao.
• Atiso đỏ có thể không an toàn với người đang uống chloroquine trị bệnh sốt rét.
• Atiso đỏ chứa phytoestrogen, một hợp chất thực vật có chức năng gần giống estrogen ở người. Do đó, uống atiso đỏ thường xuyên có thể làm giảm tác dụng của thuốc tránh thai dạng estrogen.

Hoa Atiso đỏ cực kỳ giàu chất chống oxy hóa giúp phòng ngừa ung thư, cải thiện hoạt động cho hệ miễn dịch, hỗ trợ gan cực tốt. Rất hy vọng bạn đã bổ sung thêm chút kiến thức hữu ích về hoa Atiso đỏ sau khi tham khảo xong bài viết!

Cách sử dụng

Atiso đỏ được sử dụng phổ biến với nhiều cách dùng khác nhau. Dưới đây là những cách sử dụng atiso đỏ phổ biến hiện nay:

Uống trà atiso đỏ

Công dụng: giúp thanh nhiệt giải độc, giảm mỡ máu, hạ huyết áp, giảm cân, tăng cường hệ miễn dịch, lợi tiểu, nhuận tràng.

Cách làm: trà atiso đỏ có thể pha theo 2 cách:

• Trà nóng: sử dụng 70 g hoa atiso tươi hoặc 30 g hoa atiso khô, rửa sạch, cho vào bình với 700 ml nước nóng, ngâm kín trong 15 phút, lọc lấy nước uống và dùng trong ngày.
• Trà lạnh: ngâm hoa atiso với nước khoảng 2 ngày (không đun sôi), sau đó lọc lấy nước uống.

Lưu ý:

• Nếu vị chua của trà tạo cảm giác khó uống, có thể thêm một chút mật ongcho dễ uống.
• Dùng chanh, cam hay vài mẩu quế để giúp tăng thêm hương vị thơm ngon của trà atiso.